OMURGALI VE OMURGASIZ HAYVANLAR: 2016

23 Mart 2016 Çarşamba

MEMELİLER

E.MEMELİLER

Akciğer solunumu yaparlar
Vücutları kıllarla kaplıdır
Yavrularını sütle beslerler
Diyafram kasları vardır
Yavrularını doğururlar
Olgun alyuvarları çekirdeksizdir
İç döllenme iç gelişme görülür
Kalpleri 4 odalıdır sıcakkanlı canlılardır
Ağızlarında dişleri vardır.
Boşaltım organları böbreklerdir.

Üç gruba ayrılır.

Plasentalı Memeliler: Yavru anne vücudunda plasenta aracılığıyla beslenir ve gelişir. İnsan, yarasa, balina, tavşan bu gruptadır.
Gagalı Memeliler: Yumurta bırakan tek memeli takımıdır. Yumurtadan çıkan yavru süt ile beslenir. Ornitorenk bu takımdadır.
Keseli Memeliler: Gelişimini tamamlamadan doğan yavru, anne karnındaki özel kesede süt bezlerinden beslenir ve gelişir. Kanguru ve koala bu gruptadır.

KUŞLAR

D.KUŞLAR

Vücutları tüylerle kaplıdır.
Tüyler uçmayı ve vücut sıcaklığının korunmasını sağlar.
Akciğer solunumu yaparlar.
Ağız uçları gaga şeklindedir.
Ağızlarında diş bulunmaz. Dişin görevini sindirim kanalındaki taşlık organı yapar.
Kalpleri dört odacıklı olup, sağ tarafta kirli, sol tarafta ise temiz kan bulunur. Vücutta temiz kan ve kirli kan ayrı ayrı dolaşır.
Sıcak kanlı canlılardır.
Oluşturdukları yavrularına bakarlar. İç döllenme ve dış gelişme şeklinde yumurta oluşturarak çoğalırlar.
Beslenme ve yaşama şekline göre yırtıcı, tırmanıcı, ötücü, uçamayan, suda yüzebilen türleri bulunur.

SÜRÜNGENLER

C.SÜRÜNGENLER

Vücutları keratinden yapılmış sert pullarla örtülüdür.
Kalpleri üç odacıklı olup karıncık bölümü yarım perdeyle ikiye ayrılmıştır. Timsahta perde tamdır.
Kalpte dört odacık bulunur.
Vücutlarında karışık kan dolaşır, soğukkanlıdır.
Kış uykusuna yatar.
Akciğer solunumu yapar.
İç döllenme, dış gelişme yapar
Kaplumbağa, yılan, kertenkele, timsah bu gruptadır.

İKİ YAŞAMLILAR (AMFİBİLER)

B.İKİ YAŞAMLILAR (AMFİBİLER)

Karada ve suda yaşamaya uyumludurlar.
Yumurtalarının döllenmesi ve gelişmesi suda gerçekleşir.
Gelişmeleri sırasında başkalaşım (metamorfoz) geçirir.
Larva döneminde solungaç ergin dönemde akciğer ve deri solunumu yapar.
Derilerinde mukus bezleri bulunur.
Kalpleri üç odacıklıdır.
Vücutlarında karışık kan dolaşır. Bu nedenle değişken vücut ısılı, soğukkanlı canlılardır. Semender, kurbağalar bu gruptadır.

• Solungaç solunumu yaparlar.
• Yüzgeçleriyle hareket ederler.
• Vücutları koruyucu olan pullarla kaplıdır.
• Kalpleri bir kulakçık ve bir karıncık olarak iki odacıklıdır.
• Kalpleri, vücuttaki kirli kanı toplayıp solungaçlara gönderir. Bu nedenle kalpte sadece kirli kan bulunur.
• Soğuk kanlı canlılardır. Vücut sıcaklıkları suya bağlıdır. Kış uykusuna yatmazlar.
• Dış döllenme ve dış gelişmeyle yumurta üreterek çoğalırlar. Köpek balığı, Hamsi, Kefal, Alabalık, Palamut bu gruba girer.

Üç grupta incelenebilir

Çenesiz Balıklar
Kıkırdaklı Balıklar
Kemikli Balıklar

OMURGALILARIN ÖZELLİKLERİ

OMURGALILAR

Hayvanlar aleminin en gelişmiş grubu omurgalıların ortak özellikleri aşağıdaki gibidir:

Kemik ya da kıkırdaktan yapılı iç iskeletleri bulunur.
Sırt tarafta omurga ve içerisinde omurilik adı verilen büyük bir sinir kordonu bulunur.
Kapalı dolaşım görülür, böbreklerle boşaltım yapar.
Embriyonik gelişimlerinin ilk evrelerinde solungaç yarığı bulunur.
Sindirim sistemleri tamdır. Holozoik beslenir.
Vücutlarında bilateral simetri görülür
Eşeyli çoğalırlar, hepsi ayrı eşeylidir.

İLKEL KORDALILAR

Hepsi denizlerde yaşar ve vücut yüzeyi ile solunum yaparlar.
Kanlarında alyuvarlar bulunmaz.
Tulumlular hariç, kapalı dolaşım görülür.

Örnek: Amfiyoksüs (kafatassızlar), Balanoglossus, ve tulumlular (Salpa, Doliolum) örnek olarak verilebilir.

Tulumluların erginlerinde; sinir ipi, nötokord ve kuyruk bulunmaz.
Tulumlular başkalaşım geçirir.
Amfiyoksüsün boşaltım organı, nefridyumdur.
Amfiyoksüs,omurgasız ile omurgalılar arasında geçiş formu olarak kabul edilir.

KORDALILAR

Sırtlarında sinir kordonu bulunan canlılardır.
Sinir kordonunun altında nötokord adı verilen sırt ipi vardır.
Embriyolarında solungaç yarıkları bulunur.
Embriyolarında kuyruk bulunur
Kordalılar; ilkel kordalılar ve omurgalılar olmak üzere iki alt şubeye ayrılır.

22 Mart 2016 Salı

OMURGASIZ HAYVANLAR HAKKINDA VİDEO

DERİSİDİKENLİLERİN ÖZELLİKLERİ

6.Derikenliler

Denizlerde, çoğunlukla zeminde sürünerek yaşarlar. Hemen hemen hepsinde, bir iç iskelet bulunur. Bu iskelet genellikle dikenler taşır. Gövdelerinin içini bir ağ gibi saran içi sıvıyla dolu su-damar sistemi gruba ait bir özelliktir. Vücutlarının alt kısmındaki tüp ayak denilen çıkıntılar, su-damar sistemiyle bağlantılıdır.

Bazılarının kendini yenileme (rejenerasyon) yeteneğini çok fazladır. Eşeyli ürerler ve dış döllenme görülür. Bu grup içerisinde denizyıldızı, denizkestanesi, yılan yıldızı, denizhıyarı ve deniz zambakları bulunur.

EKLEMBACAKLILAR

Çok ayaklılar, karada ve özellikle nemli coğrafyalarda yaşarlar. Başta bir çift anten yer alır. Her segmentten çıkan bacak sayısına göre çıyanlar ve kırkayaklar olmak üzere iki gruba ayrılır. Çıyanlarda her segmentten bir çift kırkayakta ise her segmentten iki çift bacak çıkar.
Böcekler, genellikle karada yaşarlar ve hayvanların en kalabalık, grubunu oluştururlar.
Vücutları; baş, göğüs ve karın olmak üzere üç kısımdan oluşur. Baş bölgesinde bir çift anten vardır.
Genellikle iki çift kanada ve üç çift bacağa sahiptirler. Trake solunumu yaparlar.
Gelişmelerinde çoğunlukla başkalaşım görülür.
Karınca, arı, çekirge, peygamberdevesi, sinek, bit, pire, kelebek, termit, tahtakurusu gibi böcek örnekleri vardır.

EKLEMBACAKLILAR

5.Eklembacaklılar

Hayvanlar aleminin en geniş şubesidir ve bilinen türlerin yaklaşık ¾ ünü içerir. Omurgasız hayvanların kara hayatına en iyi uyum yapmış grubudur. Vücutları baş, göğüs ve karın olmak üzere üç kısımdan oluşur. Kitin kapsayan dış iskeletleri vardır. Eklembacaklılar içinde etçil, otçul ve hem etçil, hem otçul beslenen türler vardır. Sindirim sistemleri tamdır ve ağız yapıları beslenme tarzına göre farklılıklar gösterir. Eklem bacaklılarda sinir sistemi ile gözler ve diğer duyu organları çok iyi gelişmiştir. Kasları çoğunlukla çizgili olduğundan çabuk hareket ederler. Eklembacaklılar açık dolaşım sistemine sahiptirler ve kılcal damar içermezler. Eşeyli ürerler ve iç döllenme görülür. Yumurtadan çıkan organizmalar genellikle başkalaşım geçirirler. Eklembacaklılar; kabuklular, araknidler, çok ayaklılar ve böcekler şeklinde gruplara ayrılır.

Kabukluların, çoğunluğu tatlı sularda ve denizlerde yaşar. Başta iki çift anten bulunur. Büyük bir kısmı solungaç solunumu yapar. Kabuklulara örnek olarak ıstakoz, karides, yengeç, su piresi ve kerevit verilebilir.

Araknidler, genellikle karasal hayvanlardır. Suda yaşayanları ve parazit olanları da vardır. Eklemli dört çift bacağı sahiptirler. Antenleri yoktur. Trake veya kitapsı akciğer solunumu görülür. Örümcekler, akrepler, keneler ve akarlar bu grubun örneklerinden bazılarıdır.

YUMUKŞAKÇANIN GÖRSELİ

YUMUŞAKÇALARIN ÖZELLİKLERİ

4.Yumuşakçalar

Vücutları yumuşak ve genelde kabukludur. Kabuklarının altında "manto" adı verilen ince bir doku tabakası vardır.
Segmentleri yoktur.
Beyin ve sinir kordonu bulunur.
Dokunma, kimyasal tepkime gibi etkenlere duyarlı yapıları/gözleri vardır.
İç organları gelişmiştir.
Çoğu denizde, bazıları ise tatlısularda ve karada yaşar.
Bilateral simetri (çifte simetri) görülür.
Vücutları üç ana kısımdan oluşur:
Hareket, toprağı kazma, avlarını yakalama için kullanılan kaslı ayak,
Organların bulunduğu iç kitle,
İç organları örtüp kabuğu salgılayan manto
Ağızlarında, radula adı verilen diş benzeri çıkıntılar bulunur.
Kabukları, kalsiyum karbonat bazlıdır.
Suda yaşayanlar solungaç solunumu yapar ve sudaki organik maddeleri süzerek beslenir.
Karada yaşayanların manto boşluğu akciğer görevi görür.
İki ucu açık sindirim kanallarından oluşan bir sindirim sistemleri vardır.
Genelde ayrı eşeylidirler, ancak bâzı gastropodlar hermafrodittir.
Otçul, etçil, parazit olabilirler.
Açık dolaşım görülür. Fakat bir alt sınıfı olan Kafadan Bacaklılarda kapalı dolaşım görülür.

DİĞER SOLUCAN SINIFLANDIRILMALARI

Acanthocephala (Başı dikenli solucanlar)
Annelida (Halkalı solucanlar)
Chaetognatha (Kıllıçeneliler)
Gnathostomulida (Çeneli solucanlar)
Hemichordata (Yarı sırtipliler)
Nematoda (Yuvarlak solucanlar)
Nematomorpha (Kılımsı solucanlar)
Nemertea (Hortumlu solucanlar )
Onychophora (Kütük ayaklılar)
Phoronida (Atnalı ağızlılar)
Platyhelminthes (Yassı solucanlar )
Priapulida (Yırtıcı deniz solucanları )
Sipuncula (Fıstığımsı solucanlar)

SOLUCANIN ÖZELLİKLERİ VE TÜRLERİ

3.Solucanlar

İki taraflı (bilateral) simetriye sahip olan canlılardır. Embriyonun gelişim döneminde organlar ektoderm (diş deri), mezoderm (orta deri) ve endoderm (iç deri) olmak üzere üç doku tabakasından farklılaşır.

Yassı solucanlar, yuvarlak solucanlar ve halkalı solucanlar olmak üzere gruplara ayrılırlar.

A.Yassı solucanlar, vücutları yassı, oval ve uzundur. Çoğu insan ve diğer hayvanlarda parazit yaşar. Sindirim boşluğu, sölenterlerdeki gibi hem ağız hem de anüs görevi yapan tek bir açıklığa sahiptir. Solunum ve dolaşım sistemleri gelişmemiştir. Planarya, tenya (şerit solucan) ve karaciğer kelebeği yassı solucanların en tanınmış örnekleridir.

B.Yuvarlak solucanlar, vücutları yuvarlak ve uzundur. Bazıları insan, hayvan ve bitkilerde parazittir. Sindirim sisteminin ağız ve anüs olmak üzere iki açıklıktan oluşması ilk kez bu grupta ortaya çıkmıştır. Solunum ve boşaltım sistemleri gelişmemiştir. Askaris, kancalı kurt, trişin ve fil hastalığı solucanı insanlarda parazit olan yuvarlak solucan örnekleridir.

C.Halkalı solucanlar, vücutları birbirine benzeyen bölmelerden (segment) meydana gelmiştir. Tatlı sularda, I denizlerde ve karada serbest olarak yaşarlar. Parazit olanları da vardır. İki açıklıktan oluşan sindirim kanalı özel bölümlere ayrılmıştır. Kapalı dolaşım görülür. Karada yaşayan türlerinde solunum nemli derilerinden difüzyon yoluyla gerçekleşir. Suda yaşayan türlerinde solungaç solunumu görülür. Boşaltım için gelişmiş özel yapıları vardır.

Merkezi sinir sistemi bulunur. Toprak solucanı, poliket ve sülük Halkalı solucanların bazı örnekleridir.

DENİZ ANASININ 3 BOYUTLU GÖRÜNÜŞÜ

DENİZ ANASININ ÜSTTEN GÖRÜNÜŞÜ

DENİZ ANASININ ALTTAN GÖRÜNÜŞÜ

NOT : ŞEKİLDE GÖRÜLEN DENİZ ANASININ DÜNYANIN EN ZEHİRLİ YARATIĞI OLDUĞUNU BİLİYORMUYDUNUZ !

SÖLENTERLER

2.Sölenterler

Çoğu denizlerde, az bir kısmı da tatlı sularda yaşar. Işınsal (radial) simetriye sahip olan canlılardır. Embriyonun gelişim döneminde organlar ektoderm (dış deri) ve endoderm (iç deri) olmak üzere iki doku tabakasından farklılaşır. Vücutlarının ortasında sindirimin gerçekleştiği bir boşluk bulunur. Bu boşluğa açılan bir delik hem ağız hem de anüs görevi yapar. Ağzın etrafında bulunan tentaküller avlarını yakalamaya ve sindirim boşluğu içerisine itmeye yarar. Solunum ve boşaltım için özel organlar gelişmemiştir. Merkezi sinir sistemleri yoktur. Eşeysiz veya eşeyli olarak ürerler. Hidra, denizanası, mercan ve denizşakayığı bu grubun örneklerinden bazılarıdır.

GENEL ÖZELLİKLERİ :

Hayvanlar aleminin omurgasızlar şubesine ait olan bu canlılar Denizanası, Hidra ve Mercanlardan oluşur. İlkel yapılıdırlar. Vücutlarının ortasında bir boşluğa sahiptirler. Bu boşluk sindirim organı vazifesi görür. Vücutta tek giriş vardır. Bu giriş hem ağız hem de anüs vazifesi görür. Genellikle kendilerini korumada ve avlanmakta kullandıkları yakıcı kapsülleri bulunur.

Mercanlar tomurcuklanarak, Hidralar eşeyli ve tomurcuklanarak, Denizanaları ise metagenez (Bir dönem eşeyli, bir dönem eşeysiz) ürerler.

SÜNGERLER

1.Süngerler

Çoğu denizlerde, az bir kısmı da tatlı sularda yaşar. Vücutlarında “por” adı verilen delikler vardır. Dokular tam olarak gelişmemiştir. Sinir ve kas dokusu yoktur. Genellikle simetrisi olmayan canlılardır. Eşeysiz ve eşeyli olarak üreyebilirler. Kendilerine özgü bir iç iskelete sahiptirler. Banyo süngeri, neptün kadehi, kabuki süngeri gibi örnekleri bulunur.

OMURGASIZ HAYVANLAR

A. Omurgasız Hayvanlar

Omurgasızlar (Latince: Invertebrata), bir omurgası olmayan hayvanlara verilen genel bir addır. Omurgasız olarak adlandırılan canlıların yapılarında hiçbir iskelet bulunmaz. Omurgasız hayvanların vücudunun dış kısmını örten ve destekleyen bir dış yapı bulunur.

Omurgasız canlılar, en basit çok hücreli canlı olan Trichoplax adhaerens'den itibaren başlayan metazoa aleminin altında incelenmektedir. Omurgasız hayvanlardan bazıları; çekirge, örümcek, kelebek, sinek,solucan, ahtapot, yengeç, ıstakoz, midye, ve denizanasıdır.

Omurgasızlar, Parazoa (Gerçek dokulara sahip olmayan canlılar) ve Eumetazoa (Gerçek dokulara sahip canlılar) olmak üzere iki alt sınıfta incelenirler.

Omurgasız hayvanların kıkırdak doku ve kemik dokudan oluşan iskeletleri yoktur. Bazı omurgasız hayvanların vücutlarında iskelet görevi gören değişik yapılar vardır. Örneğin yengeçlerde bulunan sert kabuk ve böceklerdeki kitin adı verilen örtü iskelet görevi yapar. Omurgasız hayvanların bir bölümü karada bir bölümü suda yaşar. Karada yaşayan omurgasız hayvanların akciğerleri yoktur. Bu hayvanlar trake solunumu ya da deri solunumu yaparlar. Suda yaşayan omurgasız hayvanlar ise solungaçlarıyla solunum yapar.

Omurgasız hayvanlar yumurta ile çoğalır. Çekirge, örümcek, kelebek, hamam böceği, sivrisinek çevremizde gördüğümüz omurgasız hayvanlardır. Ahtapot, yengeç, ıstakoz, midye, denizkestanesi, denizyıldızı,süngerler, denizanası ve mercanlar suda yaşayan omurgasız hayvanlara örnektir. İnsanların çevrelerinde sık karşılaştıkları omurgasız hayvanlar eklem bacaklılar ve solucanlardır...

Sölenterler, yumuşakçalar, eklem bacaklılar, derisi dikenliler omurgasız hayvanlar grubunda incelenir.

HAYVANLAR

HAYVANLAR ALEMİNİN SINIFLANDIRILMASI

Çok Hücreli, ökaryot canlılardır. Gerekli besin maddelerini ortamdan hazır olarak alırlar. Bu nedenle heterotrofturlar. Çoğunluğu epitel, bağ, sinir, kas gibi dokulara sahiptir.

Hayvanlar; omurgasızlar, ilkel kordalılar ve omurgalılar olmak üzere üç grupta incelenir.